Anahtar Kelimeler: Miras, Haciz, Murisin Borçları, İcra Takibi, Mirası Ret, Haczin Kaldırılması, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu
Medeni kanunda düzenlenmiş olan mirasın reddi, mirasçıya, mirasçılık sıfatını kabul etmeme imkanını veren bir yoldur. Bu yol ya mirasçının kendi iradesi ile (gerçek ret) ya da kanunda düzenlendiği üzere, belli şartların varlığı halinde mirasçıların mirası reddetmiş sayılacakları karinesi (hükmi ret) ile mümkündür.
Mirasçının kendi iradesi ile mirası ret süresi üç aydır. Yapılacak ret beyanı yenilik doğuran bir beyan olduğu için bu üç aylık süre hak düşürücü niteliktedir, dolayısıyla sürenin durması veya kesilmesi mümkün değildir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 19.11.2014 tarihli ve 2013/12-2240 E, 2014/929 K. nolu kararında, mirasın reddi nedeniyle borçtan sorumlu olunmadığına ilişkin iddianın, borca itiraz olduğu ve ödeme emrinin tebliği üzerine takibin şekline göre yasal süre içinde ilgili merciye yapılması gerektiği kabul edilmiş ise de, bu ilke, mirasın reddine ilişkin mahkeme kararının, icra takibinin kesinleşmesinden önceki bir tarihte alındığı hallerde uygulanmaktadır.
Ancak mirasın hükmen reddine ilişkin ilam, takibin kesinleşmesinden sonra alınırsa, borçlunun talebi borca itiraz olarak nitelendirilemez. Bu kapsamda Yargıtay 12. HD 2019/11002 E, 2020/6831 K. nolu kararında belirttiği üzere söz konusu talep borca itiraz süresindenden sonra yapıldığı için borca itiraz talebi olmayacak ancak bu durumda da muristen dolayı mirasçılara yapılan icra takibi kesinleşse bile sonrasında alınan mirasın reddi belgesi, hacizleri kaldıracaktır.
Borçu, kendisine karşı yapılan icra takibinden sonra ölürse, İcra ve İflas Kanunu uyarınca alacaklının tereke aleyhine veya mirasçıların aleyhine takibin devamını istemesi gerekmektedir. Eğer mirasçılar hakkında takibin devamı istenirse, Medeni Kanunun mirası reddetme süresi olan 3 Aylık süre içerisinde takibin geri bırakılması gerekmektedir. Alacaklının terekeye karşı takibe devam etmek istemesi halinde ise bundan sonraki işlemlerin tereke mümessillerine yapılması gerekmektedir ancak burada 3 Aylık mirası ret süresi beklenmeyecektir.
Bazı durumlarda, takip talebinde borçlu olarak gösterilen kişinin takip tarihinden önce öldüğü takip devam ederken anlaşılabilir ve bu yanlışlığın düzeltilmesi ihtiyacı doğabilir. Bu durumda da HMK.'nun 124/3. maddesine göre, borçlu aleyhine başlatılan takipte borçlunun takip tarihinden önce öldüğünün anlaşılması halinde, takibin ölü kişi aleyhine başlatılması hususunun maddi hatadan kaynaklandığının veya taraf değişikliği talebinin dürüstlük kuralına aykırı olmadığının belirlendiği takdirde takibin mirasçılara yöneltilmesi mümkündür.